Anaalklieronsteking | Steven Pil Chirurgie

Anaalklierontsteking

In de meeste gevallen kunnen anaalzakjes ontstoken raken doordat de inhoud minder vloeibaar wordt en niet meer op de normale manier naar buiten kan. De inhoud wordt steeds dikker en dikker naarmate het langer in de anaalzakjes aanwezig blijft. We spreken van een anaalzakimpactie. De nauwe afvoergang raakt verstopt door de ingedikte inhoud en er ontstaat een vicieuze ontstekingsreactie. De anaalzak geraakt geïnfecteerd, zwelt verder op en barst op het zwakste punt open naar de omgevende structuren. Klassiek breekt de huid open op de 5 en 7 uur positie, een paar centimeter van de anus.
null

Opengebroken anaalklierabces

Waarom bepaalde honden een dikkere anaalzakinhoud ontwikkelen is niet geheel duidelijk maar we zien dit opvallend vaak bij Chihuahua’s. Soms zorgt te dunne ontlasting ervoor dat de anaalzakjes niet leeg geknepen worden. Daarvoor is er wat hardere ontlasting nodig. Hierbij is er dan geen sprake van afwijkende anaalzakinhoud maar van te volle anaalzakjes met normale inhoud. Sommige honden hebben anatomisch wat dieper gelegen anaalzakjes die, van nature uit, lastig te ledigen zijn, bv. Samojeed en Chowchow. Anderzijds kunnen bepaalde honden 'spontaan' anaalzakinhoud verliezen wat natuurlijk wel heel hinderlijk is zowel voor de hond als voor de omgeving.

Symptomen

Vaak gaan honden of katten met hun kont plots over de grond schuren, het typische sleetje rijden. Ze proberen de anaalregio te likken of eraan te bijten. Soms is het zodanig pijnlijk dat ze durven te bijten wanneer de eigenaar over de achterhand aait of de achterhand wil bekijken. Af en toe is er sprake van obstipatie en gaan dieren opvallender persen bij het ontlasten of dikt de ontlasting in doordat ze niet durven te ontlasten, in de hoop geen pijn of ongemak meer te hebben. De symptomen kunnen veel subtieler zijn en valt het enkel op dat de staart lager gedragen wordt en dat ze niet meer kwispelen.
Eens het anaalzakabces is opengebarsten, komt er bloederig materiaal uit. Vaak voelen ze zich dan veel comfortabeler omdat de 'druk ervan is'. Soms verbergen huisdieren hun klachten zo goed dat er enkel een paar bloeddruppeltjes gevonden worden. We weten uit ervaring dat wanneer een hond of kat een anaalzakabces ontwikkeld heeft, het jammer genoeg vaker zal terugkomen.

Behandeling

De behandeling hangt af van het stadium waarin het anaalzakprobleem zich bevindt en de frequentie waarin het probleem zich stelt. Gaat het om een opengebroken anaalklierabces dan kan de anaalregio voorzichtig wat geschoren worden om de haren er niet in te laten hangen. Deze regio dient dagelijks schoongemaakt te worden tot de huid dicht is. Ook zal er een antibioticum en pijnstiller worden voorgeschreven. De anaalzak geneest relatief snel en zal zich terug traag gaan vullen.
Indien de anaalzak op spanning staat en gevuld is met afwijkende ingedikte inhoud, dan is het aangewezen om deze manueel leeg te drukken en daarna eventueel te vullen met antibioticumzalf. Helaas is de inhoud bij sommige patiënten dusdanig afwijkend en hard dat het onmogelijk is om de anaalzak wakker helemaal leeg te knijpen. Deze patiënten moeten onder narcose worden gebracht om dit voor elkaar te krijgen. Hierbij worden de zakjes ook gespoeld en gevuld met zalf. Deze handeling moet herhaald worden na 7-10 dagen.
Indien een dergelijke behandeling herhaaldelijke keren moet worden uitgevoerd of indien patiënten er zodanig vaak last van hebben, kan het operatief verwijderen van de anaalklieren ernstig overwogen worden. Het is natuurlijk wel noodzakelijk om
in rustig, niet ontstoken gebied te opereren. Best worden beide zakjes bij dezelfde operatie verwijderd ook al stelt het probleem zich maar aan 1 kant. De kans is groot dat indien er maar 1 zakje verwijderd wordt er in de toekomst problemen ontstaan bij het niet-verwijderde zakje.
Net voor de chirurgische ingreep worden de anaalzakjes leeg gemaakt en opgevuld met een speciale vloeistof dat uithard. Dit maakt het veel gemakkelijker om de anaalzakjes te lokaliseren. De operatie zelf start met twee kleine sneetjes in de huid naast de anus. Daarna worden de anaalzakjes zorgvuldig losgemaakt van de omliggende weefsel en zo verwijderd. Daarna wordt de huid terug netjes gesloten. Ze kunnen beide klieren zonder enig probleem missen.

Complicaties

De complicaties bij het operatief verwijderen van de anaalzakjes komen zelden voor. Een infectie of het openkomen van de wonde wordt af en toe beschreven. Dit heeft te maken met het feit dat de incisie in de huid vlak naast de anus is. Een kraag en het aanbrengen van een vaseline zalf om de incisie te beschermen kunnen al veel problemen voorkomen. Faecale incontinentie wordt vaak aangehaald als mogelijkse complicatie maar recenter onderzoek toont aan dat dit bijna niet meer voorkomt. Het mogelijk achterlaten van een stukje anaalzak geeft een terugkerende ontsteking en een revisie operatie dringt zich dan op.
Het herstel na het chirurgisch verwijderen van de anaalzakjes verloopt snel; 10-14 dagen. Algemeen verdragen honden en katten het verwijderen van de anaalzakjes goed en komen er relatief genomen weinig complicaties voor.