De kruisbanden bij de hond bevinden zich net zoals bij de mens in het kniegewricht en hebben een belangrijke rol om het kniegewricht te stabiliseren. We kunnen een voorste en achterste kruisband waarnemen en zoals ze aangeven, kruisen ze elkaar in het midden van het kniegewricht. Het is bijna altijd de voorste kruisband die bij honden is aangetast. Een gescheurde voorste kruisband is de meest voorkomende orthopedische aandoening bij de hond. Een van de belangrijkste functies van dit ligament is om te verhinderen dat het bovenbeen (femur) niet naar achter kan verplaatsen.  
Meestal scheurt een voorste kruisband door een combinatie van factoren.

  • ouder worden van het ligament (degeneratie)
  • genetica – rasgebonden
  • overbelasting
  • obesitas
  • slechte fysieke conditie
  • conformatie van de achterpoot
  • acuut trauma

In tegenstelling tot bij de mens, is een gescheurde kruisband bij de hond vaak het resultaat van een trage, stap voor stap degeneratie of beschadiging. Dit verklaart waarom een partiële scheur bij honden bijna altijd zal ontwikkelen tot een volledige scheur. Bijkomend weten we dat 50% van de honden met een gescheurde kruisband in de ene knie, een gelijkaardig probleem ontwikkelen in de andere knie. Dit knieprobleem kan voorkomen bij alle honden, groot-klein, jong-oud maar komt zelden voor bij katten. Bepaalde rassen staan erom bekend om dit probleem frequent te ontwikkelen zoals de Rottweiler, Newfoundlander, Mastiff, Akita, Staffordshire Terriër en Labrador Retriever. Daarentegen komt deze aandoening heel zelden voor bij Greyhounds, Teckels en Bassets.

Symptomen

Honden met een gescheurde kruisband kunnen een combinatie vertonen van volgende symptomen:

  • moeilijk opstaan met de achterhand
  • moeilijk gaan zitten
  • last hebben bij het uit de auto springen
  • minder activiteit vertonen of minder willen spelen
  • de graad van manken is variabel van subtiel tot volledig de poot optrekken
  • spieratrofie (verminderde bespiering van de aangetaste poot)
  • verminderde beweeglijkheid van het kniegewricht
  • een ploppend-klikkend geluid vanuit de knie (kan op een bijkomend meniscus letsel duiden)
  • een verdikte/pijnlijke knie
  • stijfheid

Pijn en ongemak worden op een totaal andere manier uitgedrukt door honden in vergelijking met mensen. Ze janken of grommen uiterst zelden maar gaan de poot minder gebruiken. Dit is hun manier om pijn te uiten. Bij een partiële scheur is de knie pijnlijk maar niet instabiel en daardoor is het manken in het begin vaak subtiel en als het ligament verder scheurt wordt het manken duidelijker. Sommige honden lopen op drie poten na een explosieve actie of wandeling op het strand. We vermoeden dat een reeds aangetaste kruisband op dat moment dan volledig gescheurd is met acute instabiliteit.


Diagnose

De diagnose van een volledig gescheurde voorste kruisband kan gebeuren door een kreupelheidsonderzoek, waarbij de gang van het dier en de gewrichten goed nagekeken worden. Bijkomend kunnen stabiliteitstesten en röntgenfoto’s de diagnose bevestigen. De 'schuiflade' en 'tibiale compressie' test, zijn specifieke palpatietechnieken waarbij de stabiliteit van de knie wordt beoordeeld. Deze testen kunnen een abnormale beweging van de knie aantonen die enkel mogelijk is bij een volledig gescheurde voorste kruisband. Om deze betrouwbaar uit te kunnen voeren is vaak sedatie noodzakelijk.
Een gedeeltelijke gescheurde kruisband daarentegen, is soms wat uitdagender om te bevestigen. Bij een partiële scheur is de knie stabiel en soms mild opgezet en beperkt pijnlijk bij palpatie. Daarom is soms een knieoperatie nodig om de gedeeltelijke scheur aan te kunnen tonen. Belangrijk om te weten is dat we op basis van röntgenfoto’s de kruisband zelf NIET in beeld kunnen brengen maar de veranderingen in een gewricht met een kruisbandletsel.
Het röntgenonderzoek van de knie is belangrijk voor volgende zaken:

  • het aantonen van een opgezette knie (gewricht opgezet door een toename aan gewrichtsvocht)
  • de aanwezigheid van en de graad van artrose
  • het eventueel naar achter kunnen verplaatsen van het bovenbeen (enkel bij volledige scheur)
  • het uitsluiten van andere radiografische afwijkingen
  • we kunnen metingen uitvoeren die nodig zijn voor een TPLO operatie


null

Bij de linker knie zien we geen opzetting van het gewricht dit in tegenstelling tot de rechter knie. Bij deze laatste zien we ook dat het bovenbeen meer naar achter kan verplaatsen wat enkel mogelijk is bij een volledig gescheurde voorste kruisband.



Behandeling

Er zijn meer dan 20 verschillende behandelingsmogelijkheden voor een gescheurde kruisband. De beste optie voor uw huisdier hangt af van verschillende factoren:

  • activiteitsniveau
  • functie van de hond
  • grootte van de hond
  • leeftijd van de hond
  • anatomische conformatie van de achterhand (vorm van de botten)
  • graad van knie instabiliteit
  • aanwezigheid van een meniscusletsel
  • aan- of afwezigheid van andere aandoeningen (hart of andere organen)

De eerste vraag die gesteld wordt, is of een chirurgische ingreep of een niet chirurgische ingreep (ook wel conservatieve behandeling) aan de orde is. Een chirurgische ingreep voor een gescheurde kruisband is altijd de beste optie want het is de enige manier om de instabiliteit permanent te herstellen in de knie. Maar dit is helaas niet altijd mogelijk omwille van financiële of medische redenen. Dit overleggen we graag met u tijdens een consultatie.

Het doel van een chirurgische ingreep is niet om de kruisband te herstellen in het gewricht zoals bij mensen gebeurt. Dit feit heeft voornamelijk te maken met de mechanische verschillen die er zijn tussen mensen (2 steunende ledematen) en honden en katten die op vier poten lopen. De stand in de knie is ook volledig anders bij onze huisdieren. Ze lopen namelijk permanent met gebogen knieën. Dit is uitgebeeld in onderstaande tekening. De knie bij onze huisdieren bestaat uit een hellend vlak (tibial plateau). Deze stand heeft tot gevolg dat er constante kracht aanwezig is dat het scheenbeen naar voor duwt. Deze kracht wordt tegengehouden door de voorste kruisband. Indien deze scheurt ontstaat er instabiliteit en zal het scheenbeen iedere keer naar voor geduwd worden bij steunname wat uiteraard heel erg pijnlijk is.

null

Schematische weergave van het hellend vlak (tibial plateau)


TPLO

Zoals vermeld zijn er verschillende technieken mogelijk om een gescheurde voorste kruisband te herstellen. Indien mogelijk voor uw huisdier, raden we een TPLO aan, wat in het Engels een afkorting is voor 'Tibial Plateau Leveling Osteotomy'.  Hierbij wordt een zaagsnede (osteotomy) gemaakt, waarbij het hellend vlak (tibial plateau) gelijkgemaakt wordt (leveling). Bij een TPLO worden de krachten in de knie dusdanig verandert zodat het scheenbeen niet meer naar voor geduwd wordt. Er wordt dus een dynamisch stabiele knie verkregen zodat een voorste kruisband overbodig is.

null
Eerst en vooral zal er bij een TPLO operatie een knie inspectie uitgevoerd worden om de restanten van de gescheurde kruisband te verwijderen. Bijkomend besteden we extra aandacht aan de meniscus. We weten dat een behoorlijk percentage van honden met een kruisband letsel ook een meniscus letsel ontwikkelt. Eventueel zal een deel van de meniscus losgemaakt worden (release van de meniscus) om problemen hiermee naar de toekomst toe te proberen te voorkomen. Na de knie inspectie zullen de spieren aan de binnenzijde van het scheenbeen losgemaakt worden om de zaagsnede te kunnen uitmeten en uitvoeren. Het tibiale plateau wordt gedraaid en vastgezet met een stevige plaat en schroeven. De spieren worden terug over de plaat gehecht en de huid wordt gesloten. Er worden standaard post-operatieve foto’s gemaakt om alles te kunnen beoordelen en te kunnen vergelijken met de opnames in de toekomst.

Complicaties

Aangezien een TPLO de meest gebruikte techniek is voor een gescheurde kruisband ter wereld, zijn er verschillende complicaties beschreven maar in percentage valt dit heel erg mee. Zoals bij elke operatie zijn er risico’s verbonden met de anesthesie. Door gebruik te maken van een pre-operatief bloedonderzoek, moderne anesthesie protocols en intensieve monitoring tijdens de operatie kan dit risico geminimaliseerd worden. Een infectie komt zelden voor bij een TPLO operatie aangezien we een strikte steriliteit hanteren tijdens de operatie. Bijkomend voorzien we TIJDENS en NA de operatie antibioticum. Vertraagde of slechte botgenezing komt voor wanneer een patiënt te actief is geweest voornamelijk de eerste 2 maand na de operatie, wanneer prednisolone wordt gegeven of een hond de ziekte van Cushing of diabetes heeft. Soms ontstaat een steriele ontsteking van de patellaband of omliggende weefsels. Een tijdelijke periode van extra rust en medicatie zal dit oplossen. Een late scheur van de meniscus kan voorkomen bij elke knie operatie en kan vergeleken worden met een steentje in een schoen. Een revisie operatie zal zich opdringen om de beschadigde meniscus te verwijderen. Zelden ontstaat een fractuur, breekt de plaat of schroeven. Vaak heeft dit te maken met overmatige activiteit, vallen of uitglijden van de patiënt. Wij maken daarom ook gebruik van LOCKING platen en schroeven om nog meer stabiliteit en stevigheid te voorzien. Artrose is meestal reeds aanwezig op het moment van chirurgie en zal stap voor stap toenemen onafhankelijk van de gebruikte techniek. We zien wel dat bijkomende artrose minder snel ontwikkeld bij een TPLO operatie in vergelijking met andere technieken. 


Prognose

Algemeen kunnen we stellen dat de prognose voor een hond met een kruisbandletsel dat behandeld is met een TPLO uitstekend is. De overgrote meerderheid (90%) heeft normale belasting van het ledemaat. Vele chirurgen verkiezen deze techniek dan ook voor grote actieve honden omwille van

  • de voorspelbare uitkomst zelfs in de meest atletische patiënten
  • de verminderde snelheid in artrose vorming
  • een snelle steunname
  • een betere beweging van de knie

Het succes van een dergelijke ingreep ligt niet alleen bij de technische uitvoering ervan maar ook bij een juiste nabehandeling en verzorging. We helpen u hier graag bij en leggen het graag aan u uit.