Femurkopexcisie | Steven Pil Chirurgie

Het verwijderen van de heupkop is een optie bij elke aandoening die pijn ter hoogte van de heup veroorzaakt. Dat kan bijvoorbeeld bij kleinere honden met erge heupdysplasie en pijnlijke heupen. Een fractuur van de femurkop, femurhals of van de heup zelf die slecht of niet te herstellen is. Een luxatie van de heup (uit de kom schieten) die na reponeren terug ontwricht of bij erge beschadiging van het heupgewricht.
Het is een chirurgische ingreep waarbij de kop van het dijbeen (= femur) verwijderd wordt, waardoor er geen heupgewricht meer is. Dit kan zowel bij (kleine) honden als katten worden toegepast. De functie van het heupgewricht wordt overgenomen door de bespiering van de achterhand. Er wordt dan een soort “pseudogewricht” gevormd.
De meest ideale kandidaten zijn honden en katten die niet te zwaar zijn en nog een goede bespiering hebben van de achterhand. Bij honden lichter dan 20kg zijn de resultaten beter dan boven de 20kg. Voldoende bespiering bevordert het herstel en de vorming van een pseudogewricht na de ingreep.

Foto hiernaast is een schematische weergave van de ingreep.

Symptomen

Een sterk vermoeden van een heupprobleem kan vaak al gemaakt worden op basis van het orthopedisch onderzoek. Soms is dit te pijnlijk en is het niet gemakkelijk om te achterhalen waar de pijn vandaan komt. Een röntgenonderzoek geeft vaak meer duidelijkheid. Indien er sprake is van een traumatische heupluxatie moet men bedacht zijn op bijkomende interne schade. De kracht die nodig is voor een normale heup te luxeren is aanzienlijk en kan ook schade aanrichten aan de blaas, longen, hart of andere interne organen. Bijkomende onderzoeken zullen geadviseerd worden om de orgaanfuncties te controleren die invloed kunnen hebben op de patiënt en op de anesthesie.

Behandeling

De patiënt wordt onder volledige anesthesie gebracht en de aangetaste poot wordt aan de buitenzijde over het heupgewricht uitgebreid geschoren. Een huidincisie wordt gemaakt en het heupgewricht wordt vrijgemaakt. De hals en de kop van het dijbeen wordt verwijderd. De spieren worden terug aan elkaar gehecht en de huid wordt gesloten. Na de ingreep zal er zich bindweefsel vormen in de heupregio dat ervoor zorgt dat het bovenbeen niet tegen de heup gaat scheuren. De omliggende spieren houden het dijbeen op zijn plaats. Het geopereerde been is iets korter dan voor de operatie maar dit geeft geen enkel functioneel probleem. Bij bepaalde, zorgvuldig geselecteerde patiënten, werd deze ingreep reeds aan beide kanten uitgevoerd zonder enig probleem.
null

Complicaties

Zoals bij elke chirurgie kunnen complicaties optreden. Een verminderde beweeglijkheid van de achterpoot kan voor komen maar heeft vaak te maken met een te beperkte revalidatie therapie. Een actieve patiënt en het actief gebruiken van de poot bevordert het herstel (fysiotherapie is zeker aan te raden). Indien te weinig hals is verwijderd of overdreven nieuw bot gevormd wordt, zal het dijbeen tegen de heup bewegen en pijn veroorzaken. Een revisie operatie kan dan nodig zijn. Wondinfectie al dan niet gecombineerd met het open komen van de incisie zijn beschreven. Een zenuwbeschadiging komt zelden voor en is vaak tijdelijk. Complicaties gerelateerd aan de anesthesie kunnen ook voorkomen maar met de moderne anesthesieprotocollen en uitgebreide monitoring kunnen we dit risico tot een minimum beperken.

Prognose

De meeste kleine huisdieren doen het prima na femurkopexcisie en is er geen verschil merkbaar indien eenzijdig behandelt. Ook katten doen het bewonderenswaardig goed bij beiderzijdse behandeling. Sneller herstel en betere bespiering werd aangetoond bij patiënten die bijkomend fysiotherapie ondergaan na de operatie. Dit kan met lasertherapie-hydrotherapie-cavaletties-…
Bij grotere honden kan het ook goed gaan, maar een mindere bespiering en zwakte wordt vaak waargenomen. Bij inspanning kan stijfheid of manken zich voordoen. Bij grotere honden geniet een heupprothese de voorkeur op een femurkopexcisie maar is financieel niet altijd haalbaar voor elke eigenaar.

Nazorg

Een operatie is een ingrijpende gebeurtenis voor de patiënt, maar ook voor de eigenaar. Waar moet u nadien allemaal op letten en hoe zorgt u ervoor dat wond optimaal kan genezen?
Klik hier voor de nazorg bij de hond.
Klik hier voor de nazorg bij de kat.